POST-FORDİZM

kaynak: http://www.mevzuatdergisi.com/2005/06a/05.htm
“Sonsuz olarak değişen, sonsuz olarak hareket eden ve maddenin onlara göre  hareket edip değiştiği yasalardan başka hiçbir şey öncesiz ve sonsuz değildir.” Friedrich Engels, Doğanın Diyalektiği, 1882. [1]

“Centilmenler, kriz sizi endişelendiriyor. Endişelenmemelisiniz. Kapitalizm için kriz iyi bir soğuk duştur” diyen Schumpeter’in uzun vadeli görüş açısı, Keynes’inkinin tam tersiydi. Dizginlenemez denli alaycılığıyla, önce “kısa dönemde” kapitalizmin yeni formuyla gerçekten uzun, yükselen bir eğri çizeceğini, “bu işlerde yüzyılın kısa bir dönem olduğunu” ekleyerek iddia etmişti. Ama sonrasında alt üst edici nihai hüküm geldi: “Kapitalizm ayakta kalabilir mi? Hayır. Kalabileceğini düşünmüyorum.”[2] Robert L. Heilborner.

Giriş

1970’li yıllarda yaşanan fordizmden post-fordizme geçiş, sosyal bilimler yazınında hakim görüşe göre kapitalizmin bir fazından diğer bir fazına geçiş olarak algılanmaktadır. Söz konusu geçiş önceki fazın krizi sonucu kapitalizmin kendisini yeniden üretme girişimidir. Akademinin kahinleri bu bağlamı açıklarken “yapısal kriz”, “transformasyon”, “geçiş (İng. transition)” terimlerini ön plana çıkarırken, diğer taraftan yeni süreci izah ederken de “post-fordizm”, “post-endüstrileşme”, “post-modernizm”, “beşinci Kontratiev”, “post-kolektif” gibi yakıştırmaları kullanmaktadır.[3]