İKTİDAR İLİŞKİLERİ AÇISINDAN BİLİM VE SOSYOLOJİ

Mehmet KARAKAŞ

ÖZET

Bu çalışmada, iktidar olgusuyla genelde bilim, özelde de sosyoloji arasındaki ilişkiyi çözümlemeye çalıştım. Modern bilim aracılığıyla üretilen bilimsel bilginin, iktidar elde etmede ve iktidarın meşruiyetini sağlamada etkin rol oynadığı ileri sürülmektedir. Bu durumun riski ve zorlayıcılığı, bugün özellikle sosyal bilim alanlarında kendini göstermektedir. Sosyoloji ise bunu en çok yaşayan disiplinlerden biridir. Çünkü sosyoloji, diğer sosyal bilimlerden farklı olarak yeni toplumsal dünyalar yaratma gücüne sahip olduğu için böyle bir riskle sürekli karşı karşıya bulunmaktadır. Bu genel yaklaşımlardan hareketle çalışmanın sonucunda önemli gördüğüm iki tespite ulaştım. Birincisi sosyolojinin kendisine nüfuz eden toplumsal bağlamın değerlerini, çözümlemeye çalıştığı sorunlara ilişkin tanımlamalarında ve kavramsallaştırmalarında kullanıyor olmasıdır. ikincisi ise sosyologların içinde yaşadıkları toplumun bir üyesi olarak o toplumun norm ve değerleri doğrultusunda, sınırları çok kesin olmasa da bir referans çerçevesine sahip olmalarıdır.

Anahtar kelimeler: iktidar, bilim, sosyoloji, meşruiyet.

Ahlâk ve Modernlik eseri hakkında

80’li yılların bildik depolitizasyon sürecinin ürünlerinden olan köşedönmecilik, vicdanı, diğerkâmlığı ve ahlâkı ıskartaya çıkarıp değer namına ne varsa tahrip ediyor. Medya “yükselen değerler” diye bir terane tutturarak kapitalizmin 200 yıllık ‘değer’lerini (tüketim, bireycilik, başarı ve iktidar hırsı vs.) cilalayıp dolaşıma sokuyor. Piyasa “yenilik”, “değişim” gibi “parlak” ama içi boş sloganlarla insanlığımıza saldırıyor. İnsanların kendilerinden başka bir yol göstericisi